Joost Zwagerman: 'Americana'

Vanmiddag was de schrijver Joost Zwagerman te gast in het Radio1 programma 'Vrijdagmiddag Live'. Nadat zijn collega, de streekromanschrijver, annex huis, tuin en keuken 'geschiedkundige' en nu ook 'Amerika deskundige' Geert Mak, nog rijker werd van zijn wanstaltige boek 'Reizen zonder John' en bijna niet meer van de 'buis' te slaan is, kon Zwagerman natuurlijk niet achterblijven. Ook hij wil als 'Amerika deskundige' uitgenodigd worden, in zo veel mogelijk praatprogramma's, Zwagerman heeft maar liefst 2 boeken over de VS (en niet 'Amerika') geschreven. Zwagerman was op de locatie van voornoemd programma, om te spreken over deze nieuwe boeken met de titel 'Americana', op de vraag van presentator Mom, of deze titel iets met de muziekstijl te maken had, antwoordde Zwagerman ontkennend. Nee, het heeft te maken met de betekenis van dat woord, dit vond Zwagerman in een woordenboek: 'All things American', want daar kan Zwagerman zich goed in vinden, hij heeft immers al zo veel geschreven over de VS. Al heeft hij het in stukken, aangaande zijn nieuwe boeken, vooral over wat Peter Shapiro schreef...... Zwagerman wilde nog wel kwijt, dat hij het niet zozeer over de politiek en het dagelijks leven van de VS burgers heeft (voor het overgrote deel, een klote leven)..... Nee, veronderstel dat figuren als Stan van Houcke dit onder ogen krijgen, dan worden je boeken zomaar met de grond gelijk gemaakt.....
Dit 'niet politieke, of samenleving gerichte' is toch 'iets' in tegenspraak met het volgende fragment uit het voorwoord:

Fragment uit het voorwoord:
The average American man is diep doordrongen van de bijna heilige plicht binnen zijn beperkte leef- en werkomgeving niettemin de hemel te bestormen. Altijd weer die grootse dromen die in gelijke mate een lust en last zijn. Altijd weer die vrijheid die je móét nastreven – waarmee je in één keer onvrij, want slaaf van je verlangens bent. Het Amerikaanse dictaat is meedogenloos: alleen het beste is goed genoeg. Streef ernaar, met alle kracht. Dat dictaat maakt onvermijdelijk en altijd weer slachtoffer na slachtoffer. Er is bijna niet tegenop te leven. Zie de beginregels van Ginsbergs Howl, uitgegroeid tot misschien wel de bekendste regels uit de Amerikaanse poëzie van na 1945:

 I saw the best minds of my generation destroyed by madness
starving hysterical naked […].

Het woord VS viel, volgens mij, overigens niet één keer, in de 10 minuten, dat Zwagerman reclame voor zijn boeken mocht maken (en ik heb geen zin, de kul nog eens na te luisteren). Het was Amerika voor en na, een schrijver die zegt een deskundige van Amerika te zijn, want daar komt zijn schrijfsel op neer, maar die een deel van Noord-Amerika steevast als 'Amerika' en de burgers als 'Amerikanen' aanduidt, geeft wat mij betreft aan, wat de waarde van zijn schrijfsel is, van nul en generlei.........